Stichting Health Base en de KNMP zijn een gezamenlijke pilot gestart voor de standaardisering van overgevoeligheidsgroepen. Met de pilot willen de partijen vanuit een gemeenschappelijke inhoudelijke basis komen tot een goede en eenduidige indeling van werkzame stoffen gericht op geneesmiddelenovergevoeligheid. In de pilot wordt samengewerkt met allergologen, ziekenhuisapothekers, openbaar apothekers en huisartsen.
Kruisovergevoeligheid
Overgevoeligheidsgroepen bevatten geneesmiddelen die op grond van hun eigenschappen, bijvoorbeeld een vergelijkbare structuur en/of werkingsmechanisme, overeenkomen. Bij een gebleken overgevoeligheid voor één middel uit een overgevoeligheidsgroep is er een risico op een ongewenste reactie wanneer een patiënt wordt blootgesteld aan een ander geneesmiddel uit dezelfde overgevoeligheidsgroep.
NSAID’s
In de pilot hebben Stichting Health Base en de KNMP de overgevoeligheidsgroepen voor de NSAID’s inhoudelijk herzien. Dit leidt tot wijzigingen in de medicatiebewaking. In tabel 1 is te zien welke overgevoeligheidsgroepen op dit moment beschikbaar zijn.
Tabel 1. Huidige overgevoeligheidsgroepen
| G-Standaard | Pharmabase |
|---|---|
|
Alle NSAID’s (incl. salicylaten) |
Alle NSAID’s (incl. salicylaten) |
| Azijnzuurderivaten (NSAID’s) (vervalt per 1-10-2024) | |
| COX-2-remmers met sulfagroep (vervalt per 1-10-2024) | |
| Salicylaten (vervalt per 1-10-2024) |
Per 1 oktober 2023 zullen er twee nieuwe vast te leggen groepen beschikbaar zijn. Naast de bestaande groep NSAID’s (alle NSAID’s inclusief salicylaten) zal het ook mogelijk zijn om overgevoeligheid vast te leggen specifiek voor de COX-1 of de COX-2 selectieve NSAID’s (zie tabel 2). Deze nieuwe indeling sluit aan bij inzichten en ervaringen in de tweede lijn.
Tabel 2. Nieuw vast te leggen overgevoeligheidsgroepen
| G-Standaard en Pharmabase |
|---|
|
Alle NSAID’s (incl. salicylaten) |
|
COX-2-selectieve NSAID’s |
|
Niet-selectieve NSAID’s en salicylaten |
Binnen de nieuwe subgroepen, de COX-1 en COX-2 selectieve NSAID’s, komt kruisovergevoeligheid voor, terwijl dit tussen de groepen onderling minder prevalent is. Een ongewenste reactie zal in eerste instantie tot gevolg hebben dat alle NSAID’s vermeden moeten worden. Vastleggen op subgroepniveau kan na onderzoek van een allergoloog. Meer achtergrondinformatie en een instructie wanneer welke overgevoeligheidsgroep moet worden vastgelegd, zal per 1 oktober beschikbaar zijn in Commentaren Medicatiebewaking en de KNMP Kennisbank.
Wat betekent dit voor de apotheker?
Voor de apotheker betekent dit dat het specifieker vastleggen van de overgevoeligheid ervoor kan zorgen dat niet alle NSAID’s vermeden moeten worden. Dit voorkomt het onnodig overstappen naar alternatieven en verbetert daarmee het medicatiegebruik.
Voor gebruikers van informatie van Stichting Health Base, Pharmacom, Medicom (NL) en Goed, Farmad (BE) betekent deze verandering dat er per 1 oktober twee nieuwe mogelijkheden beschikbaar komen om overgevoeligheid voor NSAID’s vast te leggen.
Voor gebruikers van informatie van de G-Standaard zullen er daarnaast 3 subgroepen komen te vervallen. Bij patiënten bij wie één van deze groepen is vastgelegd, zal de overgevoeligheid opnieuw beoordeeld moeten worden.
Vervolg
Health Base en de KNMP zijn in deze pilot ook bezig met het inhoudelijk herzien van de overgevoeligheidsgroepen voor bètalactam-antibiotica. Deze inhoudelijke herziening zal dit najaar worden afgerond en daarna uitgerold worden in de G-Standaard en Pharmabase.
In deze pilot zijn belangrijke stappen verkend die het komen tot een landelijke standaard voor overgevoeligheden faciliteren. Health Base en de KNMP beogen na afronding van de pilot om alle overgevoeligheidsgroepen van de KNMP en Health Base te herzien en tot een landelijke standaard te komen om uitwisseling van informatie over overgevoeligheid van geneesmiddelen te verbeteren. Nictiz, de kennisorganisatie van digitale informatievoorziening in de zorg, coördineert deze landelijke uitwisseling.