Nieuwe en herziene adviezen voor verschillende geneesmiddelen na bariatrische chirurgie en bij obesitas met BMI ≥ 40 kg/m2 zijn per 1 december beschikbaar. Dit geldt onder andere voor antivirale middelen en de bisfosfonaten. Apothekers kunnen deze adviezen raadplegen via de medicatiebewaking in de apotheekinformatiesystemen en de KNMP Kennisbank.
Antivirale middelen bij obesitas met BMI ≥ 40 kg/m²
Aciclovir intraveneus
Bij patiënten met obesitas is de blootstelling aan intraveneus aciclovir verhoogd. Hierdoor is het risico op nefrotoxiciteit vergroot. Deze (nefro)toxiciteit wordt volgens de werkgroep "Geneesmiddelen bij obesitas met BMI ≥ 40 kg/m² en na bariatrische chirurgie" vooral gezien bij keerdoseringen boven de 900 mg. De werkgroep adviseert daarom te doseren op totaal lichaamsgewicht (TBW) met een maximum van 3x daags 900 mg.
(Val)aciclovir oraal
Valaciclovir lijkt minder effectief te zijn bij patiënten met obesitas. Valaciclovir is een produg van aciclovir en wordt uitsluitend oraal toegepast. Er zijn geen gegevens over het gebruik van oraal aciclovir bij obesitas. Oraal aciclovir wordt in tegenstelling tot intraveneus aciclovir niet op lichaamsgewicht gedoseerd. Dit vermindert de kans op overdosering, maar verhoogt de kans op ineffectiviteit. Voor zowel oraal aciclovir als valaciclovir is daarom het advies om de maximale dosering te overwegen, zoals bij immuungecompromitteerde patiënten.
Ganciclovir
De gegevens over ganciclovir bij patiënten met obesitas zijn zeer beperkt. De werkgroep verwacht een verhoogd risico op overdosering en toxiciteit bij de inductiebehandeling als patiënten met een lichaamsgewicht vanaf 100 kg de standaarddosering (mg/kg op basis van TBW) krijgen.
Daarom zijn aanvullende maatregelen zoals monitoring van effectiviteit (virale load), toxiciteit (bloedbeeldcontrole) en plasmaconcentratie (therapeutic drug monitoring, TDM) nodig. Bij de onderhoudsbehandeling verwacht de werkgroep geen hoger risico op toxiciteit.
Bisfosfonaten na bariatrische chirurgie
Bij osteoporose na bariatrische chirurgie hebben parenterale bisfosfonaten de voorkeur boven orale vormen vanwege absorptieproblemen en het risico op slokdarmulcera. Verder adviseert de werkgroep om voorafgaand aan de behandeling eventuele vitamine D-deficiëntie en hypocalciëmie te corrigeren. Bisfosfonaten, met name zoledroninezuur, kunnen namelijk het risico op hypocalciëmie verder verhogen. Patiënten hebben na bariatrische chirurgie al een hogere kans op lage calciumspiegels vanwege een verminderde absorptie van calcium en vitamine D.