Er zijn per 1 maart 2023 nieuwe adviezen beschikbaar voor hormonale anticonceptiva na bariatrische chirurgie en bij morbide obesitas. Apothekers kunnen deze adviezen raadplegen via de medicatiebewaking in de apotheekinformatiesystemen en de KNMP Kennisbank.
Bariatrische chirurgie
In het eerste jaar na bariatrische chirurgie is het voor vrouwen af te raden om zwanger te worden. Het is daarom van belang dat vrouwen effectieve anticonceptie gebruiken. De absorptie van orale anticonceptie kan verminderd zijn na bariatrische chirurgie. Het advies is om gebruik hiervan in de eerste twaalf maanden na de ingreep te vermijden. Betrouwbare alternatieven zijn de hormoonspiraal, pilpleister, vaginale ring of het subcutane implantaat. De prikpil is geen geschikt alternatief, aangezien zowel de prikpil als bariatrische chirurgie het risico op osteoporose verhogen.
Vanaf 12 maanden na bariatrische chirurgie kunnen vrouwen de overweging maken om een oraal anticonceptivum in een combinatiepreparaat gebruiken. Voorwaarde hiervoor is dat er geen andere factoren zijn die ervoor kunnen zorgen dat de plasmaconcentratie onder de minimale effectieve concentratie komt. Voorbeelden hiervan zijn chronische diarree of een combinatiepreparaat met een lage hormoondosering. Bespreek met de vrouw dat de effectiviteit na bariatrische chirurgie nog niet goed is onderzocht. Uit farmacokinetische studies lijkt de plasmaconcentratie na bariatrische chirurgie boven de minimale effectieve concentratie te blijven.
Ook als noodanticonceptie zijn de orale toedieningsvormen mogelijk minder betrouwbaar. Het advies is om het koperspiraal als noodanticonceptie gebruiken. De huisarts dient deze binnen 120 uur na de geslachtsgemeenschap te plaatsen.
Morbide obesitas
Bij morbide obesitas is het advies om orale anticonceptiva of een hormoonspiraal te gebruiken. Als deze toedieningsvormen niet geschikt zijn, zijn de prikpil of het subcutane implantaat geschikt als alternatief. Hierbij is het van belang om het implantaat na twee in plaats van drie jaar te vervangen.
Als noodanticonceptie zijn een dubbele dosering levonorgestrel, ulipristal of het koperspiraal geschikt.
Laatste update bericht: 31 mei 2023