Het Zorginstituut werkt deze zomer in opdracht van minister Kuipers (VWS) aan een afwegingskader om te beoordelen welke zorg wel en niet meer vergoed moet worden uit het basispakket. Dit kader zal in eerste instantie worden gebruikt voor het beoordelen van vergoede geneesmiddelen waarvan ook varianten zonder recept te koop zijn of waarvoor (nagenoeg) gelijkwaardige alternatieven zonder recept bestaan. De KNMP pleit voor het behoud van bewezen effectieve geneesmiddelen in het verzekerde pakket. Dat doet de apothekersorganisatie met het oog op het bewaken van therapietrouw en het borgen van medicatieveiligheid.
Op basis van het bestaande pakketcriterium ‘noodzakelijk te verzekeren zorg’ heeft de Adviescommissie Pakket (ACP) binnen het Zorginstituut in 2021 geadviseerd om alle vitamine D-houdende geneesmiddelen niet meer uit het basispakket te vergoeden. Bij de totstandkoming van dat advies heeft de ACP de wens uitgesproken om “in het kader van consistentie het basispakket tegen het licht te houden wat betreft middelen met een zelfzorgvariant”. Dat doet het Zorginstituut nu – op verzoek van minister Kuipers - door een afwegingskader op te stellen op basis van het bestaande pakketcriterium.
De KNMP pleit voor het behoud van (kosten)effectieve geneesmiddelen, die op grond van richtlijnen worden voorgeschreven en ter hand gesteld, in het basispakket. Het niet meer vergoeden van relatief goedkope medicijnen kan mogelijk leiden tot een verschuiving naar een minder kosteneffectieve therapie die nog wel wordt vergoed. De komende periode wijst de apothekersorganisatie het Zorginstituut en de Tweede Kamer op het belang van het vergoeden van geneesmiddelen uit het basispakket, ook met het oog op de medicatieveiligheid en -bewaking rondom het gebruik van geneesmiddelen. Voorts brengt de KNMP in haar contacten de ervaringen van apotheekteams en patiënten in. Het baart apotheekteams zorgen dat patiënten steeds meer worden opgezadeld met een stapeling van moeilijk uit te leggen, hoge eigen betalingen voor geneesmiddelen. Apotheekteams geven aan dat de uitstroom van goedkope, generieke, maar vooral effectieve geneesmiddelen uit het basispakket leidt tot verminderd gebruik. Zorgmijding leidt mogelijk tot hogere kosten elders.
In het derde kwartaal van 2023 wordt het afwegingskader verwacht. Na de publicatie van het afwegingskader zal minister Kuipers het Zorginstituut vragen om het afwegingskader toe te passen op extramurale geneesmiddelen die ook zonder recept te koop zijn of waarvoor (nagenoeg) gelijkwaardige alternatieven zonder recept bestaan en waarvoor de kosten mogelijk voor eigen rekening van de burger kunnen komen. Deze geneesmiddelenadviezen zullen volgen in 2024 of later. Minister Kuipers heeft aan het Zorginstituut gevraagd om daarbij aandacht te hebben voor specifieke patiëntengroepen (mensen die een middel langdurig gebruiken in zeer hoge dosering), net als voor de veranderende rol van apothekers.