KNMP-fondsen: wetenschappelijk onderzoek voor de apotheker in de praktijk

Dit onderzoek richt zich op het verbeteren van kosteneffectiviteit in de hiv-zorg door middel van innovatieve strategieën. De introductie van generieke antiretrovirale middelen (ARV's) heeft geleid tot aanzienlijke kostenbesparingen, maar vraagt om duidelijke communicatie en samenwerking tussen zorgverleners en patiënten om acceptatie te bevorderen. Het onderzoek toont de effectiviteit van de-simplificatie van single-tablet regimes naar goedkopere multi-tablet regimes, waarbij kwaliteit en therapietrouw behouden blijven. Proactieve behandelalgoritmen, ontwikkeld in samenwerking met apothekers, hebben bewezen tot substantiële besparingen te leiden zonder afbreuk te doen aan de zorgkwaliteit. Tot slot blijkt de overstap naar doravirine-regimes niet alleen klinisch effectief en goed verdragen, maar ook financieel gunstig. Deze inzichten benadrukken de cruciale rol van apothekers in medicatiebeheer, gezamenlijke besluitvorming en het realiseren van duurzame hiv-zorg, met behoud van optimale patiëntuitkomsten.

Mijn onderzoek kan gebruikt worden door ziekenhuisapothekers met interesse in therapeutic drug monitoring. De spiegelbepaling van methotrexaat die uitgebreid wordt toegelicht zal naar verwachting in de toekomst gebruik gaan worden voor patiënten met chronische auto-immuunziektes, met name reumatoïde artritis. Mijn proefschrift laat de waarde zien van deze metingen, bij reuma maar met name bij patiënten met de ziekte van Crohn. Het is voor apothekers van belang dat ze weten of er spiegelbepalingen gedaan kunnen worden, in welk medium en op welke wijze dit de behandeling kan verbeteren. In mijn proefschrift komt ook naar voren dat veel Crohn-patiënten nu bijwerkingen ervaren door methotrexaat. Zij stoppen daarom veelvuldig met de behandeling. Apothekers dienen hiervan bewust te zijn.

Bekijk hier het proefschrift

Dit onderzoek beschrijft het herkennen, voorkomen en verhelpen van voorschrijfcascades, waarbij bijwerkingen van een geneesmiddel kunnen leiden tot het voorschrijven van aanvullende medicatie. In een literatuurstudie zijn 115 voorschrijfcascades geïdentificeerd, inclusief aanbevelingen voor bijvoorbeeld dosisverlaging of alternatieve medicatie om voorschrijfcascades aan te pakken. In een studie met Nederlandse apotheekgegevens zijn significante associaties vastgesteld voor 41 van de 66 onderzochte voorschrijfcascades die door experts als relevant werden beoordeeld voor de Nederlandse praktijk. Daarnaast benadrukt het onderzoek het belang van het monitoren van bijwerkingen, met name bij patiënten die meerdere geneesmiddelen gebruiken met dezelfde mogelijke bijwerking of na ontslag uit het ziekenhuis. Uit het onderzoek blijkt dat apothekers proactief kunnen bijdragen aan het herkennen, verhelpen en voorkomen van voorschrijfcascades, onder andere door middel van consultaties en follow-ups na het starten van nieuwe medicatie. Voor een effectievere aanpak zijn echter efficiëntere technieken nodig, zoals medische farmaceutische beslisregels om patiënten te identificeren en eHealth-toepassingen voor het monitoren van bijwerkingen.