Algemeen
De aangekondigde acties gaan om stiptheidsacties (fase 1), lokale/regionale stakingen (fase 2) en landelijke stakingen (fase 3).
Fase 1 bestaat uit stiptheidsacties en zijn sinds 2 september 2024 door de vakbonden aangekondigd. De stiptheidsacties lopen door in volgende fases van de acties.
Fase 2 bestaat uit lokale/regionale stakingen in maximaal drie provincies tegelijk. De vakbonden FNV en CNV hebben meermaals lokale/regionale stakingen aangekondigd in apotheken die de Cao Apotheken toepassen.
Fase 3 bestaat uit landelijke acties. Op 12 november 2024 zal de eerste landelijke stakingsdag plaatsvinden, waarbij apotheekmedewerkers die onder de Cao Apotheken vallen worden opgeroepen het werk neer te leggen.
Of er na 12 november acties zijn en, zo ja in welke vorm, dat weten wij niet.
Bij contacten met de media adviseren wij om contact te leggen met KNMP-woordvoering. Zie hiertoe de Q&A Media en Vragen. Apothekers in loondienst worden geadviseerd eerst contact op te nemen met hun werkgever voordat zij naar buiten communiceren over de stakingen.
Bekijk de Q&A Media en VragenFase 3 - Landelijke staking
De vakbonden hebben aangegeven een landelijke stakingsdag te organiseren op 12 november 2024, waarbij deelnemende apotheekmedewerkers het werk neerleggen. Cao-partijen (FNV, CNV, WZOA en de ASKA) zullen in de komende weken afspraken maken om de landelijke staking veilig (voor patiënten en medewerkers) te laten verlopen.
Ja. Bezorger is een functie binnen de Cao Apotheken voor zover zij werken onder de Cao Apotheken.
De vakbonden hebben hun eigen kanalen waarmee ze richting de vakbondsleden en andere apotheekmedewerkers communiceren.
Acties kunnen plaatsvinden in alle apotheken die de Cao Apotheken toepassen dan wel op grond van de werkingssfeer van de cao.
De Cao Apotheken en de acties vanuit de vakbonden zijn onderwerpen waar wellicht meerdere standpunten over zijn binnen een apotheekteam. Ga het gesprek met elkaar aan, met respect voor elkaars ideeën en houd de verbinding met elkaar.
Met deze Q&A wordt geprobeerd te zorgen dat apothekers en apotheekteams zo mogelijk op eenzelfde manier met de acties kunnen omgaan. Het is noch voor de KNMP noch voor de werkgeversorganisaties mogelijk om te bepalen dat alle apotheken op dezelfde manier met de acties om moeten gaan. Bovendien kunnen de omstandigheden tussen apotheken verschillen waardoor met de acties anders wordt omgegaan.
Wij vertrouwen erop dat apothekers en apotheekmedewerkers onderling respectvol met elkaar omgaan. Bovendien vertrouwen wij op de redelijkheid en billijkheid en de professionaliteit van de apothekers en apotheekmedewerkers om de veiligheid van henzelf en de patiënt te waarborgen.
Daarbij roepen werkgeverorganisaties de werkgevers op geen onnodige druk uit te oefenen op apotheekmedewerkers om niet te gaan staken. Tegelijkertijd zullen vakbonden apotheekmedewerkers oproepen de (lokaal) gemaakte afspraken te respecteren en na te komen.
Enerzijds vindt gedurende de acties afstemming plaatst tussen de werkgeversorganisaties en de vakbonden via een technisch overleg. In dat technisch overleg trachten werkgevers- en werknemersorganisaties afspraken te maken om de veiligheid tijdens collectieve acties te waarborgen. Anderzijds stemt de KNMP met de werkgeversorganisaties ASKA en WZOA af over de Q&A met betrekking tot de collectieve acties van de vakbonden.
In het geval van collectieve acties
De vakbonden bepalen bij welke apotheken zij een collectieve actie gaan organiseren. Daarna informeren de vakbonden de KNMP en verstuurt de KNMP een e-mail naar de betreffende apotheken vanuit aanzeggingen@knmp.nl. Het kan gaan om een aanzegging van een regionale staking (fase 2) of om een eventuele landelijke staking (fase 3). In de e-mail van de KNMP ontvangen apotheken eveneens een brief van de vakbonden met een formele aanzegging van de actie.
De werknemersorganisaties (FNV en CNV) en de werkgeversorganisaties (ASKA en WZOA) hebben de KNMP – niet zijnde een cao-partij – gevraagd om voor de acties vanaf eind oktober te ondersteunen bij het proces van aanzeggen.
Dit betekent dat betrokken apotheken niet langer rechtstreeks door de vakbonden op de hoogte worden gebracht over de acties, maar via de KNMP. De KNMP zal na daartoe een aankondiging te hebben ontvangen van de vakbonden de aanzegging binnen 24 uur naar de betreffende apotheek per e-mail toezenden.
De KNMP is bij uitstek de organisatie die alle apotheken in Nederland kan bereiken. Aangezien niet alle apotheken lid zijn van de werkgeversorganisatie, kan het gebeuren dat een apotheek geen bericht ontvangt over de stakingen. Om ervoor te zorgen dat alle betrokken apotheken juist en tijdig worden geïnformeerd, helpt de KNMP bij het proces van aanzeggingen. Belangrijk om te benadrukken: de KNMP is geen cao-partij. Wel ondersteunt de KNMP als beroeps- en brancheorganisatie de cao-partijen door het cao-secretariaat te verzorgen.
Stakingsrecht
Het stakingsrecht is geregeld in artikel 6 lid 4 van de Europees Sociaal Handvest, hierin is het collectieve actierecht opgenomen. Staking is een vorm van collectieve actie, namelijk de tijdelijke weigering om het werk te verrichten door een groep werknemers teneinde een bepaald collectief belang te behartigen. Net als andere vormen van collectieve actie kan een staking worden ingezet als middel om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Dit recht is een belangrijk onderdeel van het arbeidsrecht en wordt erkend als een fundamenteel recht van werknemers.
Het stakingsrecht is fundamenteel omdat het een cruciale rol speelt in het beschermen van werknemers tegen ongelijkheid en het waarborgen van eerlijke en evenwichtige arbeidsverhoudingen. Het is een recht dat diepgeworteld is in de principes van vrijheid van vereniging en collectieve actie, en wordt breed erkend op nationaal en internationaal niveau als een essentieel instrument voor sociale rechtvaardigheid. Uitgangspunt is dus ook dat een collectieve actie die zich richt op verbetering van arbeidsvoorwaarden, rechtmatig is en door de werkgever geaccepteerd moet worden.
Van de apotheker mag verwacht worden dat deze in redelijkheid alles doet wat mogelijk is om een staking plaats te laten vinden en tegelijkertijd verantwoorde farmaceutische zorg te bieden.
Als een staking ernstig inbreuk maakt op belangen zoals de openbare orde, de rechten van derden, de nationale veiligheid en de volksgezondheid kan een staking worden beperkt of verboden. Bij de toets of een staking kan worden beperkt, gaat het om een proportionaliteitstoets, waarbij de belangen die betrokken zijn bij de uitoefening van het collectieve actierecht, worden afgewogen tegen de daardoor geschade belangen. Als de staking in disproportionele mate inbreuk maakt op zulke andere belangen, kan een rechter ingrijpen en de staking beperken of verbieden. De lat voor het beperken of verbieden van een collectieve actie ligt hoog.
Tijdens collectieve acties is het volgende niet toegestaan:
- Geweld en intimidatie.
- Intimidatie tegen vakbondsleden maar ook tegen apotheekmedewerkers die niet deelnemen aan de actie is verboden.
- Sabotage of vernieling.
- Het opzettelijk saboteren van bedrijfsactiviteiten, apparatuur of het vernielen van eigendommen van de apotheek.
- Belemmeren van de toegang tot de werkplekken.
- Het fysiek blokkeren van de toegang tot de werkplek voor apotheekmedewerkers die niet willen meedoen aan de collectieve acties, of voor de leveranciers of patiënten.
De vakbonden zullen een collectieve actie in ons geval uiterlijk 24 uur van tevoren aankondigen, zodat duidelijk is welke actie er waar, wanneer en in welke vorm wordt gevoerd.