Algemeen
De aangekondigde acties gaan om stiptheidsacties. Dat is de zogenaamde fase 1.
Stiptheidsacties zijn inmiddels door de vakbonden aangekondigd en zullen vanaf maandag 2 september 2024 aanvangen. Wat stiptheidsacties inhouden wordt hieronder toegelicht. De stiptheidsacties kunnen doorlopen in volgende fases van de acties.
De vakbonden FNV en CNV hebben lokale/regionale stakingen aangekondigd in openbare apotheken. Deze hebben plaatsgevonden op maandagmiddag 9 september. Dit betreft 10 openbare apotheken in de regio Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg (ZH). Ook gaan de stiptheidsacties door. Deze zijn sinds 2 september van toepassing.
Fase 2 – Lokaal en/of regionale stakingen
Bij de stakingen kunnen apotheekmedewerkers die daaraan deelnemen het werk voor kortere of langere tijd neerleggen. Welke vormen van stakingen kunnen plaatsvinden, zullen wij op een later moment toelichten in een aanvulling op deze Q en A.
Daarbij zullen wij ook aangeven hoe apotheken (zo tijdig mogelijk) worden geïnformeerd over of bij hen in de apotheek een staking plaatsvindt, welke vorm dat heeft en hoelang de staking duurt. De stakingen worden gecoördineerd door de vakbonden en vinden niet plaats op eigen initiatief van apotheekmedewerkers.
Fase 3 - Landelijke staking
De vakbonden hebben aangegeven te overwegen een landelijke stakingsdag te organiseren waarbij deelnemende apotheekmedewerkers het werk (voor meerdere uren of een dag) neerleggen. Cao-partijen (FNV, CNV, WZOA en de ASKA) zullen in de komende weken afspraken maken om zo’n eventuele landelijke staking veilig (voor patiënten en medewerkers) te laten verlopen.
Ja. Bezorger is een functie binnen de Cao Apotheken voor zover zij werken onder de Cao Apotheken.
De vakbonden hebben hun eigen kanalen waarmee ze richting de vakbondsleden en andere apotheekmedewerkers communiceren.
Acties kunnen plaatsvinden in alle apotheken die de Cao Apotheken toepassen op grond van de werkingssfeer van de cao.
De Cao Apotheken en de acties vanuit de vakbonden zijn onderwerpen waar wellicht meerdere standpunten over zijn binnen een apotheekteam. Ga het gesprek met elkaar aan, met respect voor elkaars ideeën en houd de verbinding met elkaar.
Met deze Q en A wordt geprobeerd te zorgen dat apothekers en apotheekteams zo mogelijk op eenzelfde manier met de acties kunnen omgaan. Het is noch voor de KNMP noch voor de werkgeversorganisaties mogelijk om te bepalen dat alle apotheken op dezelfde manier met de acties om moeten gaan. Bovendien kunnen de omstandigheden tussen apotheken verschillen waardoor met de acties anders wordt omgegaan.
Wij vertrouwen erop dat apothekers en apotheekmedewerkers onderling respectvol met elkaar omgaan. Bovendien vertrouwen wij op de redelijkheid en billijkheid van de werknemers en de professionaliteit van de apothekers en apotheekmedewerkers om de veiligheid van henzelf en de patiënt te waarborgen.
Enerzijds vindt gedurende de acties afstemming plaatst tussen de werkgeversorganisaties en de vakbonden via een technisch overleg. In dat technisch overleg trachten werkgevers- en werknemersorganisaties afspraken te maken om de veiligheid tijdens collectieve acties te waarborgen. Anderzijds stemt de KNMP met de werkgeversorganisaties ASKA en WZOA af over de Q&A met betrekking tot de collectieve acties van de vakbonden.
Stakingsrecht
Het stakingsrecht is geregeld in artikel 6 lid 4 van de Europees Sociaal Handvest, hierin is het collectieve actierecht opgenomen. Staking is een vorm van collectieve actie, namelijk de tijdelijke weigering om het werk te verrichten door een groep werknemers teneinde een bepaald collectief belang te behartigen. Net als andere vormen van collectieve actie kan een staking worden ingezet als middel om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Dit recht is een belangrijk onderdeel van het arbeidsrecht en wordt erkend als een fundamenteel recht van werknemers.
Het stakingsrecht is fundamenteel omdat het een cruciale rol speelt in het beschermen van werknemers tegen ongelijkheid en het waarborgen van eerlijke en evenwichtige arbeidsverhoudingen. Het is een recht dat diepgeworteld is in de principes van vrijheid van vereniging en collectieve actie, en wordt breed erkend op nationaal en internationaal niveau als een essentieel instrument voor sociale rechtvaardigheid. Uitgangspunt is dus ook dat een collectieve actie die zich richt op verbetering van arbeidsvoorwaarden, rechtmatig is en door de werkgever geaccepteerd moet worden.
Van de apotheker mag verwacht worden dat deze in redelijkheid alles doet wat mogelijk is om een staking plaats te laten vinden en tegelijkertijd verantwoorde farmaceutische zorg te bieden.
Als een staking ernstig inbreuk maakt op belangen zoals de openbare orde, de rechten van derden, de nationale veiligheid en de volksgezondheid kan een staking worden beperkt of verboden. Bij de toets of een staking kan worden beperkt, gaat het om een proportionaliteitstoets, waarbij de belangen die betrokken zijn bij de uitoefening van het collectieve actierecht, worden afgewogen tegen de daardoor geschade belangen. Als de staking in disproportionele mate inbreuk maakt op zulke andere belangen, kan een rechter ingrijpen en de staking beperken of verbieden. De lat voor het beperken of verbieden van een collectieve actie ligt hoog.
Tijdens collectieve acties is het volgende niet toegestaan:
- Geweld en intimidatie.
- Intimidatie tegen vakbondsleden maar ook tegen apotheekmedewerkers die niet deelnemen aan de actie is verboden.
- Sabotage of vernieling.
- Het opzettelijk saboteren van bedrijfsactiviteiten, apparatuur of het vernielen van eigendommen van de apotheek.
- Belemmeren van de toegang tot de werkplekken.
- Het fysiek blokkeren van de toegang tot de werkplek voor apotheekmedewerkers die niet willen meedoen aan de collectieve acties, of voor de leveranciers of patiënten.
De vakbonden zullen een collectieve actie in ons geval uiterlijk 24 uur van tevoren aankondigen, zodat duidelijk is welke actie er waar, wanneer en in welke vorm wordt gevoerd.