Voor patiënten zijn geneesmiddelentekorten erg vervelend, omdat zij hierdoor terug moeten komen naar de apotheek of een ander middel moeten gebruiken. Apothekers zijn op hun beurt veel tijd kwijt aan zoeken naar oplossingen voor geneesmiddelentekorten, om zo de gevolgen voor de patiënt te beperken.
Voor de patiënt
Tekorten kunnen leiden tot suboptimale farmaceutische zorg van de patiënt. De farmaceutische zorg start te laat of moet worden onderbroken. In het uiterste geval kan de patiënt zelfs helemaal niet worden behandeld. Het omzetten naar een ander geneesmiddel kan ook inhouden dat de patiënt extra moet worden gemonitord door de arts of dat het vaker controleren van labwaarden is vereist. Ook kan de patiënt last krijgen van bijwerkingen die eerder bij de oorspronkelijke medicatie niet aan de orde waren.
Daarnaast kan het vertrouwen wat patiënten hebben in geneesmiddelen onder druk komen te staan door geneesmiddeltekorten. Dit onderschrijft het Nivel in onderzoek naar het vertrouwen in medicijnen en vaccins.
Ook zijn er in sommige gevallen financiële gevolgen, omdat de zorgverzekeraar het alternatieve geneesmiddel maar gedeeltelijk of niet vergoedt.
Voor de apotheker
Het kost apothekers veel tijd om oplossingen te zoeken voor niet-beschikbare geneesmiddelen. Uit onderzoek van de KNMP (2019) blijkt dat het apotheekteam, inclusief de apotheker, wekelijks gemiddeld 17,5 uur (circa 0,5 fte) besteedt aan het oplossen van geneesmiddelentekorten. Het gaat om werkzaamheden als de uitleg van het tekort aan de patiënt, de administratieve afwikkeling van alternatieven en het contact met zorgverzekeraars over de declaratie buiten het beleid. De geneesmiddelentekorten hebben dan ook een grote impact op de dagelijkse werkzaamheden in de apotheek; deze tijdsinvestering gaat ten kosten van de reguliere werkzaamheden. Het onderzoeksbureau Gupta heeft ingeschat dat de tijdsinvestering van apotheken €40-110 miljoen kost.
Zeven op de tien apotheekteams ondervinden dagelijks last van frustratie en/of onbegrip van patiënten. Dat blijkt uit een enquête van apothekersorganisatie KNMP waarop ruim 800 openbaar apothekers hebben gereageerd. In 2022 had veertig procent van hen zelfs wekelijks last van verbale en/of fysieke agressie. Twintig procent maakte deze vormen van agressie dagelijks mee. 'Volstrekt onacceptabel', zegt KNMP-voorzitter Aris Prins. 'In de praktijk zien we dat het onbegrip over het medicatiebeleid van zorgverzekeraars en de grote geneesmiddelentekorten onterecht wordt afgereageerd op apothekers en -assistenten.'