Helpdesk GIC

Per 1 maart 2009 is in de G-Standaard het Bijzondere kenmerk ‘Let op zwangerschapspreventieprogramma’ geïntroduceerd. Dit kenmerk is gekoppeld aan alle geneesmiddelen met isotretinoïne, lenalidomide en thalidomide. Het doel van dit bijzondere kenmerk is om medicatiebewakingsignalen over zwangerschapspreventieprogramma’s mogelijk te maken en het afhandelen, vastleggen en controle ervan door de zorgverlener te ondersteunen.

Dit valt onder de verantwoordelijkheid van de apotheker. In principe, ja, maar: de apotheker heeft zijn/ haar verantwoordelijkheid. Wat acht de apotheker de juist hoeveelheid? En hoe zit het met de bewaring van de geneesmiddelen bij de mensen thuis?

De hoeveelheid voor gebruik van één jaar is aan vergoeding gerelateerd. Nu er geen vergoeding plaats vindt, is er in principe aan de hoeveelheid geen maximum meer verbonden.

Bepaalde zorgverzekeraars vergoeden (bepaalde) pillen nog wel, aan deze vergoeding kan een zorgverzekeraar de eis stellen dat één keer per jaar een recept moet worden overlegd.

Voor anticonceptiva is er na het 1ste recept geen vervolgrecept nodig. Sinds juli 2007 geldt dit voor vaginale, transdermale en intramusculaire anticonceptiva en orale anticonceptiva. Een origineel recept is de basis voor de herhaling zonder recept. Deze bepaling is terug te vinden in artikel 6.8 van de Regeling Geneesmiddelenwet. De Diane-35 valt echter buiten deze regeling, omdat dit geneesmiddel niet als hormonale anticonceptie is geregistreerd.

Per 1 februari 2014 wordt Diane-35 niet meer vergoed. Niet voor de on-label indicatie acne en ook niet voor de off-label indicatie hormonale anticonceptiva. De afleverperiode van 3 maanden is gerelateerd aan de vergoeding. Nu de Diane-35 niet meer wordt vergoed, geldt ook de 3 maanden, zoals die in veel polisvoorwaarden is opgenomen, niet meer.

Deze bepaling geldt behalve voor anticonceptiva ook voor insulines. Voor beide groepen geneesmiddelen geldt dat het "typisch chronisch te gebruiken geneesmiddelen betreft, waarvan de gebruiker geacht wordt het zonder toezicht te continueren".

Nee, codeïnetabletten mogen alleen op recept worden afgeleverd. Tot 1996 was het mogelijk om codeïne in een doseringseenheid van ten hoogste 15 mg en met een maximum hoeveelheid van 300 mg per aflevering zonder recept af te leveren.

Deze aparte status voor codeïne wordt niet meer genoemd in het besluit afleveren art. 3 lid 2. Voor afleveren van codeïne, is evenals voor andere opiumwetmiddelen, een recept nodig. Overigens mogen hoestdranken met codeïne die als handverkoopprodukt zijn geregistreerd, uiteraard wel zonder recept worden afgeleverd.

Op de Helpdesk komen vaak vragen over de omrekening van de ene magnesiumverbinding naar de andere, mede doordat magnesiumhydroxide momenteel niet beschikbaar is. Welke magnesiumverbindingen geschikt zijn, hangt deels af van de indicatie.

Indeling magnesiumverbindingen

Alle magnesiumverbindingen werken laxerend. In de praktijk wordt vooral magnesium(hydr)oxide voor deze indicatie gebruikt. Alleen magnesiumgluconaat zou minder laxerend werken. (1) Deze is in Nederland alleen beschikbaar als FNA preparaat. Magnesiumchloride wordt toegepast in parenterale voedingen en andere infusievloeistoffen, maar wordt bij kinderen ook wel toegepast voor hypomagnesiëmie bij convulsies. (2)

Omrekenen van verschillende magnesiumverbindingen met elementair magnesium

Keuze magnesiumverbinding per indicatie

Obstipatie

Magnesium(hydr)oxide wordt voornamelijk gebruikt voor de behandeling van obstipatie. Magnesiumsulfaat wordt ook beschreven bij deze indicatie. Er is geen oraal handelsproduct met magnesiumsulfaat, maar het vrij verkrijgbare ‘bitterzout’ bevat ook magnesiumsulfaat. Bij het zoeken naar een alternatief voor obstipatie zijn combinatiepreparaten en andere laxantia aangewezen. (3)

Hypomagnesiëmie

Voor magnesiumsuppletie kunnen theoretisch alle preparaten gebruikt worden, hoewel orale magnesiumverbindingen door de laxerende werking een kortere contacttijd hebben in het maagdarmkanaal. Hierdoor wordt waarschijnlijk minder magnesium opgenomen. (4) Het Kinderformularium noemt echter bij magnesiumcitraat ook een orale dosering voor hypomagnesiëmie. (2) Naast intraveneuze toediening van magnesium kunnen magnesiumbevattende antacida ook een optie zijn, aangezien de laxerende werking hier tegengegaan wordt door de aluminiumverbindingen. Een overzicht van geschikte antacida is te vinden in het artikel in het NTvG. (4)

Nachtelijke spierkrampen

Verder wordt magnesium ook wel eens toegepast bij zwangeren met nachtelijke spierkrampen. De onderzoeken en gebruikte doseringen worden beschreven in de NHG-Standaard Slaapproblemen en Slaapmiddelen. (5)

Bij niet beschikbaar zijn van een corticosteroïd cutaan preparaat, zal een alternatief moeten worden gezocht. Bij voorkeur wordt overgestapt op een preparaat met eenzelfde farmaceutische vorm van dezelfde klasse. Als dat niet mogelijk is, moet worden overgestapt op een preparaat met een andere farmaceutische vorm en/of andere klasse (veelal een klasse hoger). Dit substitutieschema is gemaakt door KNMP en NVDV (Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie).