Nederland moet scherpe keuzes maken in de zorg om beter voorbereid te zijn op een gezonde toekomst. Bijvoorbeeld over het opnemen van medicijnen in het basispakket van de zorgverzekering. Ook zal klimaatverandering meer invloed hebben op de gezondheid. Dat concludeert het RIVM in het rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning.
De belangrijkste ontwikkeling voor de volksgezondheid blijft de vergrijzing omdat meer mensen gezond oud worden: de levensverwachting zal stijgen naar gemiddeld 86,5 jaar in 2050. Dat is bijna vijf jaar langer dan in 2022.
Tegelijkertijd neemt het aantal ouderen met gezondheidsproblemen zoals dementie sterk toe, net als het aantal mensen met een chronische ziekte. Hierdoor stijgt de zorgvraag verder, maar door toenemende personeelstekorten is niet alle zorg meer uitvoerbaar, aldus de nieuwe Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV), waarin het RIVM de ontwikkelingen bespreekt in de volksgezondheid en zorg richting 2050. Deze verkenning verschijnt elke vier jaar.
Door de vergrijzing neemt ook de druk op mantelzorgers in de komende jaren toe. Zo zal het aantal 75-plussers dat mantelzorg nodig heeft tussen 2022 en 2050 meer dan verdubbelen naar 650.000, maar blijft de toename van mantelzorgers fors achter. Ook deze cijfers vragen volgens het RIVM om scherpe keuzes.
Jongeren
Verder ziet het RIVM dat jongeren richting 2050 nog vaker overgewicht hebben, en op steeds jongere leeftijd. Ook hebben jongeren steeds meer problemen met hun mentale gezondheid. Nederland moet daarom investeren in hun gezondheid, bijvoorbeeld door het aantal verkooppunten en reclames van ongezond voedsel te beperken en aandacht te besteden aan het verminderen van prestatiedruk.
Daarnaast blijkt dat de gezondheidsverschillen niet afnemen, waardoor mensen met een slechtere maatschappelijk positie gemiddeld veertien jaar korter in goede gezondheid leven dan groepen die het beter hebben. Dit komt onder meer door armoede, een onzeker inkomen of het gebrek aan een goede woning of sociale netwerken.
Hittestress
Een andere belangrijke ontwikkeling, volgens het RIVM, is de impact van klimaatverandering op de leefomgeving en de gezondheid. Meer mensen krijgen last van hittestress, de kans op verspreiding van infectieziekten neemt toe, het aantal gevallen van huidkanker stijgt en meer mensen zullen overlijden door warmte. Om deze gevolgen tegen te gaan, is een gezonde inrichting van de leefomgeving belangrijk, door bijvoorbeeld meer groen in steden.
Om Nederland goed voor te bereiden op alle uitdagingen adviseert het RIVM een standvastig beleid, want de effecten van preventieve maatregelen tegen bijvoorbeeld een ongezonde leefstijl zullen pas jaren later zichtbaar zijn. Ook moet de overheid duidelijke gezondheidsdoelen stellen, omdat veel opgaven met elkaar samenhangen.
Naast nieuwe maatregelen is het ook belangrijk het bestaande gezondheidsbeleid, zoals antirookbeleid of beleid dat bewegen stimuleert, voort te zetten, aldus het RIVM, dat benadrukt ook inzet te verwachten van bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgers.