Op 1 januari 2022 is de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) in werking getreden. Die bevat verschillende verplichtingen voor zorgaanbieders, waaronder een verplichting tot een openbare jaarverantwoording. Zorgaanbieders moeten vanaf 2023 verantwoording afleggen over het voorgaande boekjaar. Voor nieuwe praktijken moet dat over 2022 vóór 1 juni 2023 al zijn ingediend. Voor bestaande praktijken is de uiterlijke aanleverdatum 30 december 2023.
Nieuws over jaarverantwoordingsplicht
Op 10 juli 2023 verscheen op KNMP.nl een nieuwsbericht over dat de verplichte jaarverantwoording voor eerstelijns zorgaanbieders met twee jaar wordt uitgesteld.
Wat is de Wtza?
De Wtza is kortweg samen te vatten in vier onderdelen: een meldplicht, een vergunningplicht, transparante financiële bedrijfsvoering, en een jaarverantwoordingsplicht. Het ministerie heeft een stroomschema beschikbaar gesteld om inzichtelijk te maken welke onderdelen uit de Wtza op welke zorgaanbieders, zoals apotheken, van toepassing zijn.
Bekijk hier een video of infographic van het ministerie van VWS voor een overzicht van de Wtza.
Meldplicht
Apotheken zijn uitgezonderd van de meldplicht. Apotheken, waarvan de apotheker is belast met de leiding van de apotheek, staan reeds ingeschreven in het register van gevestigde apothekers, en zijn daarmee in beeld bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Om die reden worden deze apotheken uitgezonderd. Apotheken die onderdeel zijn van het ziekenhuis zijn daarnaast ook al bekend bij IGJ, omdat in dat geval het ziekenhuis de zorgaanbieder is die onder de meldplicht valt.
Vergunningsplicht
De vergunningplicht (infographic) geldt voor nieuwe én bestaande zorginstellingen, zoals apotheken, die met meer dan tien zorgverleners zorg verlenen. Daar vallen ook apothekersassistenten onder. De aanvraag van de Wtza-vergunning vindt online plaats. Deze Wtza-vergunning vervangt de WTZi-systematiek. Er geldt een overgangsrecht voor bestaande instellingen. De instelling moet vóór 1 januari 2024 een vergunning aanvragen.
Bij de vergunningverlening wordt aan een aantal eisen getoetst, denk daarbij aan een onafhankelijk intern toezichthouder. Deze is alleen van toepassing op apotheken met meer dan 25 zorgverleners.
Transparante financiële bedrijfsvoering en derivaten
De NZa houdt toezicht op de transparante financiële bedrijfsvoering van zorginstellingen. Er zijn drie regels opgenomen over wat die bedrijfsvoering precies inhoudt. Zo is de bedrijfsvoering voor de toezichthouder inzichtelijk en controleerbaar. Zo moet in de financiële administratie van de zorgaanbieder alle ontvangsten, betalingen en andere inkomsten terug te voeren zijn naar de bron en bestemming. Daarbovenop zijn er regels opgenomen voor financiële derivaten. Het doel daarvan is het tegengaan van speculatief gebruik.
Deze bedrijfsvoeringsregels en de derivatenregeling (infographic) zijn niet nieuw: deze golden onder de WTZi ook voor alle Zvw- en Wlz-instellingen.
Jaarverantwoording
Vanaf het boekjaar 2022 zijn apotheken en andere zorgaanbieders jaarlijks verplicht een openbare jaarverantwoording (infographic) in te dienen. Deze leveren zij aan via het online aanleverportaal DigiMV. Voor deze jaarverantwoording zijn eenduidige modellen beschikbaar, gedifferentieerd naar omvang en rechtsvorm van de zorgaanbieder. Bij de modellen is zoveel mogelijk aangesloten bij de al bestaande administratie- en verantwoordingsverplichtingen. Zo maken rechtspersonen al een jaarrekening openbaar. Kleine zorgaanbieders, met een netto omzet onder de 12 miljoen euro, hebben geen accountantsverklaring nodig voor deze openbare jaarverantwoording. Daarmee verandert overigens niet de bestaande publicatieplicht voor BV's, en dus die van veel apotheken. Naast deze financiële gegevens moet ook een vragenlijst worden ingevuld. Het zijn met name ja/nee vragen en een aantal getalvragen over bijvoorbeeld personeel en organisatie. Het CIBG heeft hierover een stroomschema gemaakt.
Voor specifieke vragen over transparante financiële bedrijfsvoering en jaarverantwoording kan men zich richten tot de accountant.
Inzet KNMP en Eerstelijnscoalitie
De KNMP werkt op dit dossier samen met andere eerstelijnskoepels in de zogenaamde Eerstelijncoalitie. De coalitie heeft in aanloop naar deze wetgeving al bezwaar aangetekend. De inzet van de coalitie tegen de Wtza heeft in een eerdere fase al opgeleverd dat zorgaanbieders met minder dan 25 zorgverleners géén interne toezichthouder hoeven aan te stellen, waar dat eerder wel het plan was. Door de inspanningen van de eerstelijnskoepels op de jaarverantwoording zijn er successen geboekt, namelijk:
- dat een accountantsverklaring niet langer verplicht is voor praktijken met een omzet tot 12 miljoen euro per boekjaar;
- dat de financiële verantwoording voor eenmanszaken beperkt is tot een aantal ratio’s om de privacy te beschermen;
- dat dubbele uitvragen van gegevens (door zorgverzekeraars en het Zorginstituut) worden voorkomen (de NZa heeft bevestigd hierop toe te zien);
- en dat de minister zich heeft voorgenomen de openbaarmakingstermijnen tijdelijk te verruimen.
De ELC gaat onverminderd door met de strijd tegen buitensporige administratieve lasten door wet- en regelgeving.